VERTİGO V

Vertigo 41

Vicdanla cüzdan arasına sıkışmışlığını gizlemene gerek yok! Vicdanla cüzdan arasındaki o uzun mesafeye ne atom ne de tanrılar oturup yükünü hafifletebilir. O uzun mesafe koşusu sana ait. Orada eyleyecek, orada çile çekeceksin. Ya da bildikçe mutluluğu soyunup çıplak kalmayı iş edineceksin.

Vertigo 42

Byung-Chull Han’ın Güzeli Kurtarmak kitabını okurken daha ilk başta şunu not ettim:

‘Anlamdan boşalmış, pürüzsüzün sanatı olan Pop Art, sadece duyguyu hedef alır. Düşünsel, özelinde felsefi bir teklifi yoktur (onun.)’

Vertigo 43

Ezigi Polat’ın Hiçbir Yerin Ortasında adlı öyküsünü okuduğumda anladım.

Hiçbir yerin ortası, imgenin mumunu yakarak karakterleri davet ettiğimiz, ilerisi ve gerisi olmayan yok-zamanın şimdisinde yazıp çizdiğimiz öykü ortamından başka bir şey değil.

Vertigo 44

Şiir, gece gökyüzünü ellerinle tutup sarstığın ve yere teklifsiz düşen ‘yıldız-imge’ den başka bir şey değil. Yıldızda, ışığın içine kaçan karanlık; imgede ise ‘anlam’ gizlidir bu yüzden. Bir tür tamamlama işidir şiir. İnsan eliyle kusurlu olanın dize(ye) getirilerek tamamlanması.

Vertigo 45

Hegel, sanatı görme ve duyma ile sınırlandırmakla hata etmiş. Öyle olsaydı, Bong Jo-ho’ nun Parazit filminde altı sınıfı temsil eden bodrum evi kokusunun günlerce peşim sıra gelmesini, sonra da yağmurlu bir günde o kokunun beni otobüste yakalamasını nasıl açıklayabilirdim?

Vertigo 46

Okullar 16 mart 2020’de kapatıldı. Sırasıyla işyerleri, sosyal alanlar da birkaç gün sonra kapatıldı. Evimizdeki pencereden dışarıyı gözlüyoruz. Gelecek olanı. Korona virüsünü. Tam bu sırada kendini karantinaya almayan eskicinin megafondan yayılan sesini işitiyoruz. ‘Eİskicii.’ Ses bizi sarsıyor. O eski münzevi yaşamlarımız üstüne yeniden düşünmeye zorluyor bizi. 

Vertigo 47

Korona günlerinden birine eski öğrencilerimden Ahmet’in mesajı düştü. Jım Jarmusch’un son filmini öneriyor. Hani bir zombi filmi yapacağım, ama zombi filmi olmayacak dercesine çektiği film. The Dead Don’t Die. Filmin özeti şu. Ölmüş bir ruha sahip olmak için, ille de zombi olmak gerekmez. Yaşayan ölülere bizi çeviren kapitalizmin eleştiri ruhu filmi izlediğim gece benimle sabahladı. Sabaha karşı uykumu bölen çocuk ağlama sesiyle yataktan kalktım ve koridora çıktım. Loş koridorda sallanan bir bedenle yürüyor öte yandan ağzımdan ‘twetter, watsap’ diye sayıklıyordum. İlginç Korona’nın sözünü bile etmiyordum.

Vertigo 48

Tolstoy’un Savaş ve Barış adlı romanında Piyer ile Prens Andrey’in tartışması var. Serfler, mujikler kısacası emekçi kesim üstüne tartışıyorlar. Bu tartışmada ben Piyer tarafındaydım. Kölelik, kölenin ruhundadır ve doğuştan bir yapıdır demeye getiriyordu Prens Andrey. Bu yüzden köleyi köle ruhuyla doğasında bırakmalı.

Bunun bir bakış açısı sorunu olduğunu artık biliyoruz. Sorun o değil. Tolstoy’un gücü bu kısa tartışmaya bir insanlık tarihini sığdırmasıydı. Bir başka şey de vardı orada. Piyer de Andrey de Tolstoy’un kendisiydi. Tolstoy düalist bakışla insan ruhu denen o kuyuya, kendi ruhuna elde fenerle iniyor ve bize bir şey göstermeye çalışıyor.

  

        

    

*Parçalar,  E.M Cioran, çev. Siren İdemen, Metis yay.